طلاق عاطفی چیست و چه نشانه هایی دارد؟ - نوین اطلس

طلاق عاطفی چیست و چه نشانه هایی دارد؟

تعریف مفهومی طلاق عاطفی چیست؟

طلاق عاطفی چه نشانه هایی دارد؟

از کجا بفهمم رابطه من در معرض طلاق عاطفی قرار دارد؟ مراحل آن چیست؟

نوین اطلس قصد دارد در این مقاله تمام اطلاعات مورد نیاز در زمینه طلاق عاطفی را به صورت جامع و برگزیده در اختیار شما عزیزان قرار دهد. مطالبی که در این مطلب به آن ها پرداخته می شود شامل: تعریف مفهومی طلاق عاطفی، علائم طلاق عاطفی، دلایل طلاق عاطفی، مراحل طلاق عاطفی و چگونه طلاق عاطفی را از بین ببریم، می باشد.

تعریف مفهومی طلاق عاطفی چیست؟

زمانی یک ارتباط و پیوند از “ما” بودن به “من” می‌رسد که حس جدا شدن کامل عاطفی میان زوجین اتفاق بیفتد و این همان تعریف مفهومی طلاق عاطفی است. این موضوع زمانی اتفاق می افتد که زن و مرد در یک خانه زندگی می‌کنند از یک ظرف غذا می‌خورند، ولی هیچ تعهدی نسبت به یکدیگر ندارند از آنجا که بالاترین دلیل ازدواج “انگیزه” است؛ اگر زن و مرد تمایلات خود را در نظر نگرفته و به ازدواج تن بدهند، سرانجام نتیجه‌ای جز سردی و بی‌تفاوتی نخواهند دید. این یک تعریف جامع و خلاصه از مفهوم طلاق عاطفی است. در ادامه درباره ی علائم، مراحل و علل این موضوع بیشتر صحبت خواهیم کرد.

علائم طلاق عاطفی

حال که با تعریف مفهومی طلاق عاطفی آشنا شدید بهتر است به علائم آن نیز اشاره کنیم تا اگر با این نشانه ها مواجه شدید به فکر راه چاره ای برای گرم کردن رابطه عاطفی خود باشید.

• نداشتن علایق مشترک

با اینکه برای زوج‌ها طبیعی است بخواهند به دنبال علایق شخصی خودشان باشند اما زمانی می‌رسد که این فاصله به صورت غیر طبیعی بسیار زیاد و مشخص می‌شود. زوج‌ها از انجام کارها به همراه هم دست می‌کشند و زمان بیشتری را جدا از هم می‌گذرانند. روانشناسان این موضوع را از علائم طلاق عاطفی و به عنوان زنگ خطر بیان می کنند چرا که افراد به دنبال لذت‌های خارجی می‌روند چون نمی توانند آن کیفیت و رضایتی که دنبالش بوده اند را در ازدواجشان پیدا کنند.

• رفتارهای انتقادی

رابطه عاشقانه به نحوی آغاز می‌شود که دو طرف شدیداً به هم علاقه نشان می‌دهند و اشکالات همدیگر را به‌ راحتی می‌ پذیرند و در صدد رفع یا پذیرش آن هستند. گاهی با گذشت زمان، کیفیت ازدواج کاهش می‌یابد و زوج‌ها به دنبال اشکالات همدیگر می‌گردند تا فقط بهانه ای پیدا کنند و آن ها را به هم متذکر شوند. این مکانیزم رفتار به آن ها این امکان را می‌دهد احساس عدم ارتباطشان را توجیه کنند و دیگر نخواهند با هم باشند. اگر حس می‌کنید نمی توانید هیچ کار درستی پیش چشم همسرتان انجام دهید، از علائم طلاق عاطفی است و احتمالاً زمان جدایی نزدیک است مگر آنکه هر چه زودتر دست به کار شوید تا برای بهبود اوضاع کاری انجام دهید.

• رازها و دروغ‌ها

زمانی را به یاد بیاورید که عادت داشتید همه چیز را با هم درمیان بگذارید. همسرانی که دیگر به هم نزدیک نیستند، اطلاعات را از هم پنهان می‌کنند و حرف هایشان را با همسرشان نمی‌زنند. آن ها دوستان و خویشاوند خود را برای درد و دل نسبت به همسرشان ترجیح می دهندو این مورد هم می تواند یکی دیگر از علائم طلاق عاطفی باشد.

• اجتناب

بعضی‌ها می‌گویند از رو به‌ رو شدن و بحث دوری می‌کنند. اما در همه ازدواج‌هایی که به پایان خود نزدیک است زمانی می‌رسد که دیگر بحث کردن ارزش ندارد. این زمانی است که زوج از حرف زدن با هم طفره می‌روند و خودشان را با کارها و آدم‌های دیگر مشغول می‌کنند تا مجبور نشوند با همسرشان حرف بزنند: چیزهایی مثل تلویزیون و بیشتر وقت‌ها بچه‌ها. اجتناب از رویارویی با یکدیگر را می توان از شایع ترین علائم طلاق عاطفی دانست.

• نرسیدن به تفاهم

حدود ۷۵ درصد از همه زوج‌ها حداقل در یک مورد مهم هیچ‌ وقت به تفاهم نمی‌رسند. مداوم سر آن موضوع با هم جنگ و جدل می‌کنند. اگر سر یک موضوع دیگر با هم به اختلاف بخورند، این موضوع را هم وسط می‌کشند. این مورد طبیعی است چرا که افراد سلایق و عقای متفاوتی دارند اما اگر به دوره ای از رابطه عاطفی خود رسیده اید که تقریبا سر هر موضوعی با هم اختلاف دارید و نمی توانید به تفاهم برسید یعنی هیچ کدام در صدد بهبود اوضاع نیستید و این به معنای نزدیکی به طلاق عاطفی است.

دلایل طلاق عاطفی

تا اینجا با تعریف مفهومی و علائم طلاق عاطفی آشنا شدید. حال می خواهیم این موضوع را ریشه یابی کنیم و بدانیم دلایل طلاق عاطفی چیست؟
در بسیاری از موارد، زنان و مردان ناسازگار به خاطر عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی از هم جدا نمی‌شوند و خانواده به جای آنکه کانونی پر از طراوت، شادی و امید باشد، به سرزمینی آشفته و رنج آفرین تبدیل می‌شود که آرامش ساکنان خود را آرام آرام گرفته و از بین می‌برد.

خانواده واژه‌ای پرمعناست که وقتی به آن فکر می‌کنیم، موجی از احساس و عاطفه در ما به وجود می آید. اساس تشکیل خانواده و ازدواج در نظام الهی، رسیدن به آرامش روان و کمال انسانی است. اگر افراد خانواده، به ویژه زن و شوهر، پیوسته درگیر مشکلاتی مانند سکوت‌های درازمدت، برخوردهای آزار دهنده کلامی و جسمی، فاصله گرفتن عاطفی و جسمی از یکدیگر، ناخشنودی جنسی و کاهش تدریجی عزت نفس باشند، با نشانه‌های اصلی خانواده آشفته رو به رو هستیم، که چنین وضعیتی را می‌توان طلاق عاطفی نامید.

شاید بتوان گفت طلاق عاطفی شکل امروزی و شیک بسوز و بساز قدیم است. به گفته یک کارشناس ارشد روانشناسی در طلاق عاطفی هرچند زن و شوهر ممکن است با هم بودن را مانند یک گروه اجتماعی ادامه دهند، اما جاذبه و اعتماد آن ها نسبت به یکدیگر از بین رفته است. اشرف رضوی دینانی در مورد طلاق عاطفی می گوید: در طلاق عاطفی همسران به جای حمایت از همدیگر در جهت آزار ، ناکامی و تنزل عزت نفس یکدیگر عمل می‌ کنند و هر یک به دنبال یافتن دلیلی برای اثبات عیب، کوتاهی و طرد دیگری هستند. وی خاطر نشان کرد طلاق عاطفی طلاق پنهانی است که از هر نظر ویژگی های طلاق آشکار را دارد، ولی به دلیل وجود موانع فرهنگی، ارزشی، معنوی، موقعیتی و قانونی آشکار نمی‌شود؛ در واقع در این طلاق‌ها بدون اینکه ازدواج باطل شود، همسران سال ها زیر یک سقف با حداقل ارتباط (حتی ارتباط کلامی) بهترین ایام عمر خود را سپری می‌کنند. به اعتقاد این محقق و روانشناس حوزه خانواده، طلاق عاطفی، فاصله عاطفی مشخص و آشکار میان همسرانی است که هر دو ناپخته هستند، هر چند یکی از آن ها ممکن است این ناپختگی را تأیید کند و دیگری با ابراز اعمال مسئولانه مفرط، چنین چیزی را انکار کند.

در طلاق عاطفی همسران پس از یک دوره طولانی دعوا وکشمکش، به مرحله دشمنی، تنفر و سپس به وضعیت بی تفاوتی می‌رسند. در بی تفاوتی که آخرین مرحله روابط بین زن و مرد است، بود و نبود یکی فرقی برای دیگری ندارد و شاید تنها مسائل جنبی زندگی باعث ماندن در کنار هم می‌شود.

مراحل طلاق عاطفی

اما مراحل طلاق عاطفی شامل چه مواردی است؟

مرحله اول؛ سرزنش:

در مرحله اول طلاق عاطفی، فرد شروع کننده تمرکز خود را متوجه همسر می کند و او را در تمام اتفاق های گذشته، حال و آینده مقصر می داند. در این مرحله فرد دارای یک تصویر بد و نامناسب نسبت به خود است و ممکن است به راحتی آسیب ببیند. شروع کننده در بیشتر موارد افسرده و غمگین است و احساس کمبود انرژی می کند و در نظر دوستان و خانواده هم بسیار آشفته به نظر می رسد. خصوصیات و واکنش های رفتاری فرد در مرحله اول، با توجه به اینکه در زمره افراد شروع کننده یا غیرشروع کننده باشد، فرق می کند. در چنین شرایطی مرد یا زنی که درخواست طلاق داده (شروع کننده) می خواهد از یک زندگی پر از استرس به آرامش برسد چرا که دچار عصبانیت، افسردگی و ترس است ولی سعی می کند همه چیز را عادی جلوه دهد. طرف غیرشروع کننده (کسی که درخواست طلاق نداده) هم در این مرحله شروع کننده را فردی خیره سر و سمج می نامد.

مرحله دوم؛ سوگواری:

در این مرحله از طلاق عاطفی، غم و اندوه فراوان بر شروع کننده مستولی می شود. به هر اظهار نظری واکنش تند نشان می دهد و به شدت در افکار و احساسات خود غوطه ور می شود. تمرکز حواس خوبی ندارد، به گونه ای که در انجام کارهای روزمره اش با مشکلاتی مواجه خواهد شد. در این مرحله اگر زوج دارای فرزند باشند، به تدریج در انجام مسوولیت هایشان سستی به خرج می دهند و ممکن است یکی از والدین دست روی بچه بگذارد تا شاید همسر از دست داده را دوباره صاحب شود.

مرحله سوم؛ خشم:

هر چند خشم در هر مرحله از مراحل پنجگانه طلاق عاطفی تظاهر پیدا می کند ولی از خصوصیات بارز مرحله سوم است، به خصوص نسبت به دوستان و افراد خانواده و بیشترین بخش آن متوجه همسر می شود. با این حال ممکن است مرد به تمام زن ها و حتی زن نسبت به تمام مردها حس خشم داشته باشد. در این مرحله شروع کننده خود را محق می داند که عصبانی شود و همسرش باید تاوان اعمالش را پس دهد و آزار و اذیت شود. حتی گاهی بی دلیل نسبت به فرزندان خود حساسیت های بی مورد دارد و به آن ها پرخاش و توهین می کند ولی با این حال در پشت این چهره، ترس های بسیاری نهفته است؛ چگونه می توانم تنها زندگی کنم؟ توانایی گذران زندگی را دارم؟ می توانم از خودم حمایت کنم؟ آیا موفق به پیدا کردن شخص دیگری خواهم شد؟ و…

مرحله چهارم؛ تنهایی:

بسیاری از افراددر طی مراحل طلاق عاطفی و زمانیکه علائم مربوطه آشکار شده است، احساس می کنند تنها هستند. به تدریج شروع کننده شخصیت خود را طوری تطابق می دهد که دیگر نیازی به همسر ندارد. مرد یا زن سعی می کنند به خود اطمینان پیدا کنند و تصمیم نهایی را بگیرند. آن ها در این مرحله خودشان را بازسازی می کنند و تصویرشان از خود، نسبت به مرحله اول خیلی بهتر می شود.

مرحله پنجم؛ بازگشت به زندگی:

ورود مجدد به زندگی آخرین مرحله از فرایند طلاق قانونی است. مرد یا زن احساس می کنند که دوباره کنترل بیشتری بر زندگی خود دارند. در این مرحله فرد می تواند برنامه ریزی درازمدت انجام دهد. اگر هر دو در این مرحله قرار داشته باشند، به ندرت کارشان به محاکم قضایی کشیده می شود و فرایند طلاق قانونی بدون نیاز به دادگاه تکمیل می شود.(همچنین نگاه کنید به مقاله آیا بازگشت به رابطه تمام شده درست است؟)

چگونه طلاق عاطفی را از بین ببریم؟

وقتی زن و شوهر‌ها هنوز راهی برای آشتی عاطفی دارند و می‌توانند برای حل و فصل مشکل خود اقدام کنند باید حتما با مشاوران مشورت کنند. اما متاسفانه هنوز بسیاری از زوج ها اطلاعات کافی نداشته و نمی‌دانند که برای رفع مشکلات‌شان باید چه اقدامی انجام دهند.

زن و شوهر‌ها بدانند که اقدامات مقطعی و زودگذر یا اقدام برای جدا شدن و طلاق گزینه خوبی نیست که بتوان برای آن برنامه‌ریزی کرد چرا که زوج‌هایی که یکدیگر را دوست دارند و بر اساس احساسات و کار عجولانه طلاق می‌گیرند، بعد از تنها شدن دچار پشیمانی شده و از اینکه نتوانستند زندگی خود را مدیریت کنند آشفته خواهند شد و درحسرت زندگی از دست رفته خواهند ماند. جوانان مطمئن باشند که مشاوران خانواده براساس تجربیاتی که دارند با دادن راهکارهای مختلف، می‌توانند آن ها را در مسیر زندگی قرار دهند. (همچنین نگاه کنید به تجربیات برگرداندن معشوق)

مطالب مرتبط:

درمان طلاق عاطفی

سوره قرآن برای جدایی دو نفر

سایت روانشناسی نوین بینش

۴ حرکت ساده برای برگرداندن عشق از دست رفته

سرد شدن در دوران نامزدی

پشیمانی مردان بعد از طلاق

موانع ایجاد صمیمیت در روابط بر اساس طرح واره ها