مشکل سیگار کشیدن نوجوانان
وقتی سیگار در جیب فرزند نوجوانتان پیدا می کنید و یا متوجه بوی سیگار از دهان او می شوید، آن چنان ترسی به جانتان می افتد و آنقدر حالتان بد می شود که بدترین عاقبت ها جلوی چشمتان می آید. سیگار کشیدن در نوجوانی عوارض شدیدی در بزرگسالی خواهد داشت و به همون منظور اگر متوجه شدید نوجوانتان سیگاری شده است باید درست ترین روش برخورد با او را بدانید.
قبل از هر چیز باید بدانید دلیل گرایش نوجوانتان به سیگار چیست؟ آیا دلایل روانشناسی برای سیگار کشیدن نوجوانان وجود دارد؟ برای برخورد درست با نوجوان سیگاری علاوه بر شناخت علادم اعتیاد به سیگار و تشخیص آن باید در مورد این موارد نیز اطلاعات کافی داشته باشید.
دلایل روانشناسی سیگار کشیدن
از نظر روانشناسی سیگار کشیدن در نوجوانان، بیشتر جنبه خود نمایی دارد و آرام آرام برای کسب لذت صورت می گیرد. آغاز مصرف سیگار در سنین جوانی و میانسالی ممکن است تاثیر چندانی بر روحیه و خلق و خوی فرد نداشته باشد، ولی تجربه سیگار کشیدن تا قبل از بیست سالگی یعنی در بحرانی ترین سنین نوجوانی، به این دلیل که دوران شکل گیری شخصیت نوجوان است و آینده ی او را می سازد، بسیار خطرناک است.
یکی از دلایل اصلی سیگار کشیدن نوجوانان از نظر روانشناسی، کنجکاوی در امتحان کردن آن است که اغلب ازطریق دوستان و همسالان این کنجکاوی را به دست می آورند و آرام آرام برای ادامه این تجربه، بهانه های دیگری نیز فراهم خواهد شد. برخی از نوجوانان برای مخالفت با خانواده و رفع حقارت ها به این کار دست می زنند و می خواهند از این طریق اعتماد به نفس بیشتری کسب کنند. رقابت با همسالان از طریق خود نمایی، بزرگترین دلیل روانشناسی برای آغاز کشیدن سیگار است.
علل گرایش نوجوانان به سیگار
بسیاری از پسرهای نوجوان سیگاری، عقیده دارند که با هر پکی که به سیگار می زنند، احساس مردانگی می کنند و این شیوه به زودی جزئی از شخصیت آن ها می شود. یکی از علل گرایش نوجوانان به سیگار تاثیرات بد خانواده است. تقلید از پدر و مادر و اطرافیان نیز تاثیر زیادی در سیگاری شدن نوجوان دارد. اضطراب، تنش و ناراحتی های خانوادگی از علل گرایش نوجوانان به سیگار می باشند.
مسأله تاسف بار این است که نوجوان سیگاری که ازطریق سیگار به آرامش کاذب دست می یابد و با پنهان کردن مشکل خود از خانواده هر روز بیش از پیش به دوستان هم دردش روی می آورد، بهترین ترفند عوامل پخش مواد مخدر نیز خواهد شد. در این میان خانواده ها بیش از دیگر گروه های اجتماعی در پیشگیری از سیگاری شدن نوجوانان نقش دارند.
علائم اعتیاد به سیگار
علائم و نشانههای اعتیاد به نیکوتین میتواند براساس وضعیت هر فرد، متفاوت باشد. متخصصان میگویند که بعضی افراد سریع و راحت به نیکوتین اعتیاد پیدا میکنند. در ادامه به این علائم و نشانهها اشاره میکنیم. افرادی که سیگار میکشند و نمیتوانند این کار را متوقف کنند، جزء همین افرادی هستند که به نیکوتین اعتیاد پیدا کردهاند. این افراد حداقل یک بار تلاش جدی داشتهاند تا سیگار کشیدن را متوقف کنند، اما موفق نشدهاند.
بعضی افراد وقتی سعی میکنند سیگار کشیدن را متوقف کنند، دچار علائم جسمی و خلقوخویی میشوند که میتوان به مهمترین آنها اشاره کرد: انواع هوسهای غذایی، دمدمی شدن، تحریکپذیری، تمرکز ضعیف، احساس افسردگی و خالی بودن، خشم، سرخوردگی، افزایش اشتها و بیخوابی.
در بعضی موارد نیز ممکن است فرد دچار اسهال یا یبوست شود. این افراد حتی در مواقعی که به بیماریهای مختلف ناشی از سیگار کشیدن مثل بیماری قلبی و بیماری ریوی مبتلا میشوند، باز هم سیگار کشیدن را ترک نمیکنند. افرادی که به نیکوتین اعتیاد پیدا میکنند، حاضرند بعضی از فعالیتها را به دلیل همین سیگار کنار بگذارند. مثلا این افراد اگر بدانند که امکان سیگار کشیدن در خانه دوستانشان یا محیطهای مختلف دیگر وجود ندارد، روابط اجتماعی خودشان را محدود میکنند.
روش برخورد با نوجوان سیگاری
روش برخورد با یک نوجوان سیگاری به صورت مرحله به مرحله:
مرحله اول :
آرامش خودتان را حفظ کنید. باز با هم یک قدم به عقب بر می گردیم. شما در اتاق فرزندتان را باز می کنید و می بینید که او در حال بیرون کردن دودها از اتاق است. حسابی عصبانی شده اید اما باید خودتان را کنترل کنید. حتی بهتر است قبل از ورود به اتاق چند بار با خودتان تمرین کنید که اگر او را در این حالت دیدم چه کنم؟ حتی می توانید قبل از ورود به اتاق، یک لیوان آب بخورید و کمی که آرام شدید دوباره بازگردید. یادتان باشد در این موقعیت فرزندتان هم دچار ترس و غافلگیری شده و علاقه ای ندارد تا حرف های شما را بشنود
مرحله دوم :
خلاف میلتان عمل کنید. اگر هنوز سیگار در دست فرزندتان است آن را به آرامی از او بگیرید و از او بخواهید تا بقیه سیگار ها را هم تحویل شما دهد. شاید این نوع برخورد مورد پسند شما نباشد اما اگر می خواهید به نتیجه برسید راهی جز این ندارید. غافلگیر کردن بچه ها در حین ارتکاب عمل بهتر از مواقع دیگر است که مثلا جعبه کبریتی در جیب او پیدا کرده اید یا به او می گویید که بوی سیگار می دهد چون در این حالت راه فرار و توجیهی برای او باقی نگذاشته اید.
مرحله سوم :
بحث کنید. بحث کردن یعنی گفت و گو کردن، یعنی او هم حق داشته باشد حرفش را بزند. در این موقعیت سعی نکنید یک مقاله تربیتی یا پزشکی ارایه دهید چون او را که فعلا قدرت تحلیل این شرایط را ندارد و خودتان را که به هر حال عصبانی هستید، بیشتر در معرض فشار قرار می دهید. یادتان باشد وقتی پای موضوع به این مهمی در میان است کلید “برقراری ارتباط” است نه از بین بردن حداقل ارتباطی که وجود دارد. پس چه باید بگویید؟
اول از همه اینکه سعی نکنید با لوس بازی و شل و وارفته با فرزندتان صحبت کنید این کار همان قدر مضر است که بسیار خشن تر از آنچه هستید خود را نشان دهید و برخورد کنید. پس راهی میانه را در پیش بگیرید.
از او بپرسید که سیگار را از کجا تهیه کرده و یا چه کسی سیگار را به او داده است؟ یادتان باشد به هیچ وجه او را با این جملات تهدید نکنید که به پدر و مادر فلان دوستش یا معلمی زنگ خواهید زد.
عوارض سیگار کشیدن در نوجوانی
سیگار کشیدن نوجوانان در کوتاه مدت بر روی دستگاه تنفسی آنها تأثیر می گذارد و موجب بروز اختلالات تنفسی گوناگون از جمله: تنگی نفس، آسم، بیماریهای ریوی و بد بوئی دهان فساد زودرس دندانها و بیماریهای گوارشی و… می شود و در دراز مدت نیز موجب تقویت عادت زشت سیگار کشیدن و ابتلاء به بسیاری از بیماری های مزمن و خطرناک دیگر می شود. برخی از عوارض سیگار کشیدن در نوجوانی به شرح زیر می باشد:
کوتاهی قد:
سیگار کشیدن جوانان منجر به کوتاهی قد و عدم تناسب اندام و جثه آن ها گشته و رشد بدنی و عملکرد سیستم عصبی و دستگاه های درونی آن ها را مختل می کند.
تغییر رنگ پوست:
سیگار کشیدن بهمرور پوست را از اکسیژن و مواد مغذی محروم میکند. به همین دلیل، بعضی از سیگاریها رنگپریده به نظر میرسند و رنگ پوست بعضی از آنان هم حالت ناهموار پیدا میکند. این تغییرات میتوانند در سنین جوانی هم شروع شوند. بنابراین، هرچه سیگار کشیدن را زودتر شروع کنید، سریعتر به پوست خودتان آسیب میرسانید.
افتادگی بازوها و سینهها:
سیگار کشیدن فقط به ظاهر صورت آسیب نمیرساند، بلکه میتواند به حالت بدن هم صدمه بزند. وقتی که قابلیت ارتجاعی پوست از بین میرود، قسمتهای شاداب و سفت بدن شروع به افتادگی میکنند. بازوها و سینهها، دو بخش مهم از بدن هستند که به این مشکل مبتلا میشوند. محققان میگویند که سیگار کشیدن، علت اصلی در افتادگی سینهها است.
دندانها و لثههای آسیبدیده:
زردی دندانها، یکی از بدترین و واضحترین اثرات سیگار کشیدن در درازمدت است، اما مساله فقط به تغییر رنگ دندانها محدود نمیشود. افراد سیگاری معمولا بیشتر به بیماری لثه، بوی بدن دهان بهطور مزمن و سایر مشکلات بهداشتی دهان و دندان مبتلا میشوند. بهعلاوه، شانس از دست دادن دندانها برای افراد سیگاری، ۲ برابر بیشتر از دیگران است.
مطالب مرتبط:
نحوه برخورد با اشتباهات نوجوانان
ناهماهنگی شناختی و سیگار کشیدن
چگونه دوستان تان در زندگی شما تاثیر می گذارند
دیدگاه ها